Maak groente en fruit goedkoper door verlaging van de BTW en snacks en drank duurder en mensen gaan gezonder eten. Zo simpel is het, aldus de experts van het RIVM en de Raad voor de Volksgezondheid en de Samenleving. Zorg ook dat ongezond minder beschikbaar is. Alleen nog drank bij de slijter bijvoorbeeld. Goed voor het MKB. Het minder beschikbaarheids- en prijsbeleid als instrument is niet nieuw. We passen het nu al toe bij sigaretten. Pas na tientallen jaren druk van consumenten en diverse rechtszaken. Hetzelfde overkwam de energiedrankjes. Verfoeid door kinderartsen en nu in diverse landen verboden. Helaas staan ze bij ons nog gewoon in het schap.
De vraag is dus niet of de overheid zich met ons consumptiepatroon mag bemoeien maar hoe ze dit doet en in welke mate. Nu is dat dus aarzelend en pas na veel druk of gerechtelijke uitspraken. Zoals het Nationaal Preventieakkoord. Dit moet alcohol en overgewicht aanpakken. Maar het staat bol van goede intenties en vrijblijvende afspraken. Niet raar als je weet dat de hele voedingsindustrie aan tafel schoof. Bedrijven zoals Jumbo en Aldi die vooral inzetten op behoud van winst onder het mom van behoud van werkgelegenheid.
Het veelgehoorde argument tegen overheidsingrijpen is dat dit de vrijheid van de burger aantast. Ook ik zit niet te wachten op een overheid die mij vertelt wat ik moet eten en waar ik mijn geld aan uitgeef. De vraag is echter: mogen bedrijven tegen alle inzichten en adviezen van RIVM, kinderartsen, artsen en GGD’s ongezond eten blijven verkopen? Moet het via de rechter afgedwongen worden dat dit stopt? Vergelijkbaar met de rechtszaak tegen Shell of Tata Steel over uitstoot die onze gezondheid bedreigt.
Nee, wat mij betreft. De politiek kan het bedrijfsleven dwingen met wetgeving om minder suiker, zout en vet in hun producten te stoppen en gezond eten bevorderen. Dit gebeurt nu door subsidie op voedselinnovatie. De politiek kan de keuze voor gezonde voeding stimuleren door de BTW op gezonde voeding te verlagen en op snacks te verhogen of door een suikertaks in te stellen.
Nu zijn gezonde keuzes jouw verantwoordelijkheid. Dat is een ongelijke strijd. Zeker voor mensen met een minimuminkomen of weinig kennis over voeding. Die ongelijkheid is zichtbaar in het aantal doden aan roken en overgewicht. Bedrijven krijgen nu alle vrijheid om ons te verleiden en te verkopen.
Er zijn dus meer dan genoeg redenen voor wettelijke maatregelen voor gezonde voeding. Laten we zorgen dat in het formatieproces dit onderwerp een stevige plek krijgt. Laten we ook op lokaal niveau met elkaar in gesprek gaan hoe we in Winterswijk verandering in gang kunnen zetten bijvoorbeeld door een lokale gezondevoedingstafel. Niet om te praten maar om concrete stappen te zetten.